Inleiding
De begroting 2023-2026 is het vervolg op de kadernota 2023-2026 die op 5 juli in uw raad is besproken. Waar de kadernota meer richtinggevend is, bevat de begroting een nadere detailuitwerking van alle afspraken en ontwikkelingen. Daarnaast zijn er ook ontwikkelingen geweest in de periode tussen het opstellen van de kadernota en de begroting. De belangrijkste (met een financieel effect van meer dan € 100.000) lichten we in deze beschouwingen toe.
Met deze begroting geven we uitvoering aan het coalitieakkoord ‘Samen voor het Buren van morgen’. Met het aannemen van de begroting mandateert u het college het gepresenteerde beleid voor de komende periode uit te gaan voeren. Het benodigde krediet van € 5,0 miljoen voor de geplande investeringen hoort hier ook bij.
Onze gemeente bereidt zich met deze begroting voor op een groei met bescheiden bruis. Onze weerstandscapaciteit is daarbij met 2,29 zeer goed te noemen. Ook onze eigen vermogenspositie is eind 2023 met een geplande omvang van € 12 miljoen gezond.
Als gemeente hebben we de verplichting een begroting vast te stellen waarvan de inkomsten en uitgaven structureel en materieel in evenwicht zijn. Dit betekent dat het saldo van de begroting, na correctie van incidentele baten en lasten, positief moet zijn. Met deze begroting kunnen we constateren dat we daaraan voldoen.
Onderstaand ziet u een overzicht van de ontwikkeling van het meerjarenperspectief sinds de behandeling van de kadernota. Met betrekking tot de mutaties maken we daarbij onderscheid tussen financieel technische wijzigingen, wettelijke of noodzakelijke wijzigingen en tenslotte knelpunten. De belangrijkste lichten we in de volgende paragraaf toe.
In dit financieel perspectief is rekening gehouden met de financiële effecten uit het coalitieakkoord, de motie duurzaamheid, het GVVP en de visie recreatie en toerisme. Voor de ambities uit het coalitieakkoord die in gang gezet zijn of in gang gezet moeten worden, is dus dekking.
Voor de ambities die na 2023 gepland zijn, is geen tot weinig ruimte in dit perspectief. Dat maken we inzichtelijk als nieuw beleid in de Kadernota 2024.
In dit perspectief is ook geen rekening gehouden met (aanvullende) onderzoekskosten die voortkomen uit de startnotities. Wanneer hier behoefte aan is, biedt het saldo van de begroting 2023 ruimte om hiervoor een (incidentele stelpost) voor op te nemen in 2023.
Exploitatie | Rekening | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting | Begroting |
---|---|---|---|---|---|---|
Saldo na kadernota 2023-2026 | 4.094 | -1.063 | 900 | 4.254 | 5.883 | 2.317 |
Mutaties begroting 2023 | ||||||
A. Financieel technisch | 144 | -552 | -513 | -598 | ||
B. Wettelijk / Noodzakelijk | 339 | 503 | 687 | -498 | ||
C. Knelpunten | -2.533 | -2.078 | -857 | -857 | ||
Totaal mutaties begroting | -2.049 | -2.126 | -683 | -1.952 | ||
Saldo begroting 2023-2026 | 4.094 | -1.063 | -1.150 | 2.128 | 5.201 | 364 |
Toelichting belangrijkste financiële ontwikkelingen
In onderstaand overzicht vindt u de mutaties terug van ten minste €100.000. We hebben gekozen voor deze selectie om inzicht te krijgen in de grootste mutaties in de begroting 2023. De mutaties vindt u ook terug in de afzonderlijke programma's.
Toelichting financiële ontwikkelingen | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 |
---|---|---|---|---|
A. Financieel technisch | ||||
Aanpassing saldo kadernota | -49 | |||
In de kadernota is in de jaarschijf 2026 een verkeerd resultaat gepresenteerd. | ||||
Salarissen | 131 | 106 | 149 | 149 |
De ZBB maatregel "Begroten van salariskosten op werkelijke inschaling" levert een groter financieel voordeel op dan gedacht. Deels wordt dit ook veroorzaakt door vacatures die op de helft van de schaal worden begroot. | ||||
Rente en afschrijvingen | 133 | 48 | 76 | 88 |
Door verschuivingen in investeringen in het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) ontstaat er een voordeel in 2023. Daarnaast lopen de grondexploitaties af in 2024. | ||||
Taakmutaties algemene uitkering | 123 | 25 | 114 | 115 |
Het budget dat we via de algemene uitkering ontvangen voor nieuwe of uitbreiding van taken, is niet volledig nodig voor de realisatie van die taken. | ||||
IBT advies bezuiniging uit regeerakkoord | 347 | -174 | -334 | -414 |
In de berekening van de algemene uitkering houden we rekening met zowel de extra rijksvergoeding voor de Jeugdzorg als met het feit dat het rijk ervan uitgaat dat gemeenten maatregelen treffen om de kosten van Jeugdzorg in de toekomst naar beneden bij te stellen. | ||||
Stijging van de gemeentelijke energienota | -351 | -351 | -351 | -351 |
De aanbesteding voor verbruik van gas en elektriciteit vanaf 1 januari 2023 leidt tot hogere tarieven en dus meer uitgaven. De stijging van het budget is gebaseerd op het verbruik in 2021 maal de verwachte tarieven voor 2023. | ||||
Diverse aanpassingen onder de € 100.000 | -239 | -206 | -167 | -136 |
Totaal financieel technisch | 144 | -552 | -513 | -598 |
B. Wettelijk / noodzakelijk | ||||
Lagere BUIG uitkering | -400 | -400 | -400 | -400 |
Het rijk heeft deze uitkering naar beneden bijgesteld, omdat het aantal uitkeringsgerechtigden in Buren lager is dan het gemiddelde in Nederland. | ||||
Algemene uitkering: stelpost accres | 800 | 966 | 1.166 | 0 |
In de meicirculaire was sprake van een forse groei van het gemeentefonds. Voorzichtigheidshalve besloten we om slechts 80% van de groei te ramen in de kadernota. Inmiddels garandeert het Rijk deze groei tot en met 2025. Daarom verhogen we de raming van de algemene uitkering 2023-2025 naar 100%. | ||||
Diverse aanpassingen onder de € 100.000 | -61 | -63 | -78 | -98 |
Totaal wettelijk / noodzakelijk | 339 | 503 | 687 | -498 |
C. Knelpunten | ||||
ZBB: Inkomensvoorziening Sociaal Domein | -300 | -300 | ||
Bij het besluit rondom ZBB is in november 2021 besloten om de post uitkeringen voor de jaren 2022, 2023 en 2024 met € 300.000 te verlagen. Naar aanleiding van dit besluit is de begroting voor 2022 en verder aangepast. Echter in deze overzichten van ZBB is deze post ook nog als te realiseren maatregel ingeboekt waardoor deze post tweemaal is opgevoerd. | ||||
Personele knelpunten: | ||||
Tijdelijke versterking positie werkgever Buren tgv krapte op de arbeidsmarkt. | -573 | -573 | ||
Verbetering ICT en dienstverlening tgv datadiefstal. | -165 | -165 | -165 | -165 |
Continuïteit en kwaliteitsverbetering financiële en communicatie functie. | -330 | -424 | -282 | -282 |
Uitbreiding accounthouderschap ODR en duurzaamheid uit coalitieakkoord | -135 | -135 | -135 | -135 |
Uitbreiding formatie Sociaal Domein tgv toename aanvragen. | -144 | -106 | ||
Staf Dienstverlening Informatie- en datamanagement Bedrijfsvoering Bij het team Financiën is onvoldoende structurele ruimte om de kwaliteit van de jaarrekening, de voorbereiding en begeleiding van accountantscontroles, de financiële administratie en de financiële informatievoorziening te garanderen. Hiervoor is uitbreiding met 1 fte noodzakelijk. De jaarlijkse kosten hiervoor bedragen maximaal Ruimte Sociaal Domein | ||||
Motie duurzaamheid | -115 | -95 | -95 | -95 |
Om de aangenomen motie over duurzaamheid bij de kadernota 2023 uit te kunnen voeren zijn extra middelen nodig voor zon op daken (€ 50.000 structureel), plan isoleren, besparen en meer (€ 45.000 structureel) en energiearmoede (€ 20.000 incidenteel). | ||||
ICT kosten n.a.v. GAP analyse | -380 | -180 | -180 | -180 |
Dit zijn extra kosten naar aanleiding van de datadiefstal voor uitbreiding systeembeheer, monitoring en voor ICT-beveiligingsmaatregelen. Dit is van belang om toekomstige beveiligingsrisico's te minimaliseren. | ||||
Inhuur vastgoed | -290 | |||
Vooruitlopend op het onderzoek naar het afstoten van het vastgoed is de formatie reeds verminderd. Om ervoor te zorgen dat wij het onderzoek goed kunnen afronden, het reguliere werk kunnen blijven doen en de uitvoering van het onderzoek straks kunnen oppakken is er budget nodig. Het vacaturebudget was als bezuiniging ZBB al ingeboekt. | ||||
Diverse aanpassingen onder de € 100.000 | -100 | -100 | ||
Totaal knelpunten | -2.533 | -2.078 | -857 | -857 |
Totaal financiële ontwikkelingen | -2.050 | -2.126 | -682 | -1.953 |
Structureel meerjarenperspectief
Op grond van artikel 189 van de Gemeentewet moet de raad erop toezien dat de begroting reëel en structureel in evenwicht is. Met structureel evenwicht wordt bedoeld dat structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Met reëel evenwicht wordt bedoeld dat de geraamde baten en lasten in de begroting en de meerjarenraming volledig en realistisch zijn.
Het structureel meerjarenperspectief is ook het toetsingskader dat de provincie gebruikt. De begroting laat een positief beeld zien van 2023 t/m 2026.
Financieel meerjarenperspectief | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
---|---|---|---|---|
Resultaat Kadernota 2023 | 900 | 4.254 | 5.883 | 2.317 |
Mutaties begroting 2023 | -2.050 | -2.126 | -682 | -1.953 |
Geraamd saldo (meerjaren)begroting 2023-2026 | -1.150 | 2.128 | 5.201 | 364 |
Correctie voor incidentele lasten | 3.302 | 1.450 | 120 | 0 |
Correctie voor incidentele baten | -1.439 | -520 | -116 | 0 |
Structureel resultaat begroting 2023 | 713 | 3.058 | 5.205 | 364 |